| abstract | - Simonie is het verhandelen door middel van koop, verkoop of ruilhandel van geestelijke zaken. In enge zin gaat het hier voornamelijk over geestelijke ambten. In bredere zin is simonie ook het verkopen van heilige zaken. Simonie ging vaak gepaard met omkoperij en kan als zodanig gezien worden als een vorm van corruptie, die in de geschiedenis van de Kerk voornamelijk in de Middeleeuwen is voorgekomen. De term is genoemd naar Simon de tovenaar, die de apostelen geld bood voor de gave dat mensen die hij de handen oplegde de Heilige Geest zouden ontvangen (Handelingen van de Apostelen 8, vers 18-24). De apostelen weigerden dit. In de eerste drie eeuwen van het christendom kwam simonie nauwelijks voor, maar de Kerk werd er vanaf de 4e eeuw mee geconfronteerd, naarmate haar invloed en rijkdom toenam. De eerste veroordeling van simonie is vastgelegd in het tweede canon van de besluiten van het Concilie van Chalcedon in 451. De Kerk heeft het verkopen van een wijding of een ambt verboden in talrijke conciliaire bepalingen uit de 4e tot de 8e eeuw. In de Middeleeuwen (9e en 10e eeuw) kwam het echter onder vele vormen voor. Deze vormen van simonie werden in de 11e en 12e eeuw streng bestreden tijdens de Gregoriaanse hervorming (ca. 1049 tot 1122). Ook tijdens de Katholieke Reformatie (Concilie van Trente, 1545-1563) en in de Codex Iuris Canonici van 1917 en van 1983 werden bepalingen opgenomen tegen simonie. Er wordt een uitzondering gemaakt op de regel dat een kerkelijke benoeming ongeldig zou zijn wanneer er simonie gepleegd wordt, voor de stoel van Petrus zelf: het Pausschap wordt ook indien er onregelmatigheden bij de verkiezing hebben plaatsgevonden geldig verkregen. De schuldigen worden in dit geval wel latae sententiae geëxcommuniceerd. Ook de kerken van de Reformatie hebben simonie steeds krachtig bestreden. Luther keerde zich tegen het verkopen van ambten en sinecures. Richard Simon verwees ernaar door een schuilnaam "Sieur de Simonville" te kiezen voor een van zijn werken. Aan het Franse hof was in de 17e en 18e eeuw het schenken en verkopen van sinecures, bisschoppelijke zetels en abdijen gebruikelijk. De koning kon, als hoofd van de Gallicaanse kerk een kerkelijk ambt, met de daarbijbehorende inkomsten, aan gunstelingen en bondgenoten schenken, omdat de paus hem de bevoegdheid had gegeven over de kerkelijke ambten binnen Frankrijk te beschikken. De ambten werden ook verkocht. De scheiding tussen kerk en staat heeft hieraan een eind gemaakt.
|
