| abstract | - Mauthausen was een concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog dat gelegen was nabij de Oostenrijkse plaats Mauthausen. Het concentratiekamp Mauthausen werd in augustus 1938, vijf maanden na de annexatie van Oostenrijk door Nazi-Duitsland, opgezet met als doel een mannenkamp in het Oostenrijkse gebied te hebben, en om meer gevangeniscapaciteit te hebben voor de geplande oorlog. De locatie werd gekozen vanwege de aanwezigheid van graniet in de omgeving, zodat de gevangenen konden worden tewerkgesteld bij de winning van bouwmateriaal. De doelstelling van het kamp was de vernietiging van politieke en ideologische tegenstanders. De omstandigheden waren dan ook bijzonder slecht. Mishandeling, straf, ziekte en honger bepaalden het beeld van alledag. In het kamp werden gevangenen doodgeslagen, opgehangen, of doodgeschoten. Zieke gevangenen liet men bevriezen, verhongeren of werden gedood met fenol-injecties of gifgas. Hoewel Mauthausen strikt genomen geen vernietigingskamp was zoals Auschwitz-Birkenau of Treblinka, was er wel een gaskamer. Deze gaskamer bevond zich in een keldervertrek schuin onder het kampbordeel. Het kamp stond onder commando van Franz Ziereis, een SS-Sturmbannführer die wegens "bijzondere verdiensten" als Lagerkommandant in 1944 tot SS-Standartenführer werd bevorderd. Andere SS-ers in het kamp waren Schutzhaftlagerführer Georg Bachmayer en SS-Standortarzt Dr. Eduard Krebsbach. Nieuw aangekomen gevangenen werden gedesinfecteerd en hun hoofd kaalgeschoren. Daarna werden ze gekleed in een blauw-wit gestreepte overall. Vanaf 1943 werden ook uniformen van Franse, Griekse, Joegoslavische en Sovjet soldaten gebruikt. De Funktionshäftlinge (gevangenen die een taak kregen toebedeeld) hadden het soms wat beter, en beschikten over warmere kleding en schoeisel in plaats van de standaard houten sandalen. Op de kleding werd met een gekleurde driehoek de aard van het 'delict' aangegeven, met daarin de eerste letter van de nationaliteit. 'Politieke' gevangenen hadden een rode driehoek, Spaanse republikeinen een blauwe, en Jehova's getuigen een paarse. 'Criminelen' hadden een groene driehoek, 'asocialen' een zwarte, en homoseksuelen een roze. Joden hadden een gele of tweekleurige ster. In Mauthausen zijn gedurende de oorlog ca. 200.000 gevangenen gedetineerd geweest, vanwege hun politieke, religieuze opvattingen of instelling, vanwege hun seksuele geaardheid of vanwege hun criminele verleden of als krijgsgevangene. Ongeveer de helft van deze mensen werd in Mauthausen vermoord. Tijdens de bevrijding van kamp Mauthausen door de Amerikanen probeerde kampcommandant Franz Ziereis te ontkomen in het pak van een gevangene. Een van de gevangenen herkende hem echter waarop Amerikaanse soldaten hem beschoten. De kampcommandant raakte gewond, maar legde voor hij overleed verklaringen af over de misdaden die in het kamp waren begaan.
|
